Ζίτσα

         Από τον Πολύλοφο κατηφορίζοντας τον κεντρικό δρόμο προς Τύρια συναντάμε το τελευταίο χωριό των Γραμμενοχωρίων, το Λύγγο, στην πλαγιά ενός λόφου.Πρόκειται για ορεινό οικισμό (υψόμ.760 μ.) του Δήμου Ζίτσας, 28 χλμ. ΝΔ των Ιωαννίνων ο οποίος μέχρι το 1955 ήταν γνωστός με το όνομα Μοσπίνα.

         Αρχική ονομασία Μοσπίνα Το όνομα πιθανώς προέρχεται από το σλαβικό mostb <<σανιδογέφυρα>> και την κατάληξη –ina.Μετονομάστηκε σε Λύγγος ,σύμφωνα με την χρονογραφία του Αραβαντινού ,κατ επίμονη σύσταση γεροδάσκαλου του χωριού  , επειδή πίστευε ότι στα νότια του χωριού τα υπάρχοντα χαλάσματα άνηκαν στην αρχαία ηπειρωτική πόλη Λύγγο. Αλλά παλιότεροι λόγιοι και επιστήμονες ,όσοι τουλάχιστον ασχολήθηκαν με τα Ηπειρωτικά , από τον Λαμπρίδη ως τον Ευαγγελίδη, δεν αναφέρουν τέτοια πόλη. Στο κέντρο του χωριούβρίσκεται το λαογραφικό μουσείο ,του οποίου τα εκθέματα χαρακτηρίζουν την περιοχή, τα ήθη και τα έθιμα της. Tο Λαογραφικό Μουσείο Λύγγου ιδρύθηκε το έτος 2004 από τον Εξωραϊστικό Σύλλογο Λύγγου «Η Αγία Τριάδα». Στεγάζεται στο παλιό Δημοτικό Σχολείο του χωριού. Τα εκθέματά του αναφέρονται στην κοινωνική, αγροτοκτηνοτροφική και σχολική ζωή των κατοίκων, από τα μέσα του 19ου αιώνα έως τη δεκαετία του 1970. Όλα τα λαογραφικά εκθέματα προέρχονται από προσφορές των χωριανών.
Σημαντική ιδιαιτερότητα, του μουσείου, αποτελεί η ύπαρξη μιας αίθουσας με τη μορφή που είχε αυτή την τελευταία  περίοδο λειτουργίας του σχολείου. Το μουσείο βρίσκεται σε τοποθεσία ιδιαίτερης φυσικής ομορφιάς, συνδυάζοντας έτσι την ιδιαιτερότητα των εκθεμάτων του με την ευκαιρία απόδρασης στη φύση. Τέλος αποτελεί έναν πολύ ενδια-φέροντα χώρο επίσκεψης για μαθητές και εκπαιδευτικούς.

          Η εκκλησία  παρουσιάζει μια αξιοσημείωτη πρωτοτυπία καθώς είναι τρισυπόστατη, δηλαδή κάτω από τη ίδια στέγη συνυπάρχουν τρεις εκκλησίες: της Μεταμόρφωσης, της Κοιμήσεως και των Εισόδιων της Θεοτόκου, μια σε κάθε κλίτος. Από τις τρεις συστεγαζόμενες εκκλησίες η πίο παλιά είναι η κεντρική της Κοιμήσεως. Σύμφωνα με τον Στέφανο Μπέττη ανιστορήθηκε το 1788. Είναι μονόκλιτη "βασιλική" χτίστηκε και ιστορήθηκε στα τέλη του 18ου αιώνα. Βρίσκεται σε μια ωραία εξοχική τοποθεσία και περιβάλλεται από υπεραιωνόβια δέντρα, κυρίως βελανιδιές. Η εκκλησία πανηγυρίζει όπως και όλο το χωριό στην εορτή της Πεντηκοστής.