Ζίτσα

Η Δημοτική Ενότητα Μολοσσών οφείλει το όνομά του στους αρχαίους Μολοσσούς. Οι Μολοσσοί στους μυθικούς και προϊστορικούς χρόνους στην Ήπειρο, όπως και σε άλλα μέρη της αρχαίας Ελλάδας, ζούσε η προελληνική φυλή των Πελασγών. Μετά τους Πελασγούς εγκαθίστανται στην Ήπειρο και οι πρώτες ελληνικές φυλές. Ο Θεόπομπος, ιστορικός και χρονογράφος του Μ.Αλεξάνδρου, αναφέρει ότι στην Ήπειρο ζούσαν 14 φυλές χωρίς να τις κατονομάζει. Ο Στράβων, ο γεωγράφος, στο βιβλίο του «Γεωγραφικά» γράφει ότι οι Ηπειρωτικές φυλές ήταν 11, μεταξύ αυτών οι Μολοσσοί, οι Αθαμάνες, οι Χάονες, οι Κασσωπαίοι, οι Θεσπρωτοί. Σε ψηφίσματα όμως, και σε νομίσματα που βρέθηκαν στις ανασκαφές αναφέρονται και άλλα ηπειρωτικά φύλα. Το μεγαλύτερο και σημαντικότερο φύλο κατά τους ιστορικούς χρόνους, που κατέχει την πρώτη θέση μέχρι το τέλος των αρχαίων χρόνων, είναι οι Μολοσσοί. Η εμφάνιση των Μολοσσών στην Ήπειρο τοποθετείται γύρω στα 1200-1100 π.Χ. Είναι κλάδος της φυλής των Δωριέων, ελληνόγλωσσος, που κατοικούσε στη Δ.Μακεδονία και πιεζόμενος από τις επιδρομές βαρβαρικών φύλων από τη Βαλκανική μετανάστευσε νοτιότερα. Η μετανάστευση των Μολοσσών και η εγκατάστασή τους στην Ήπειρο συμπίπτει με την κάθοδο των Δωριέων, του τελευταίου ελληνικού φύλου που κατέρχεται από τη Βαλκανική στη Νότια Ελλάδα. Οι Μολοσσοί εγκαταστάθηκαν στο λεκανοπέδιο Ιωαννίνων, στην εδαφική περιοχή γνωστή από τους προϊστορικούς χρόνους ως Ελλοπία. Στην περιοχή αυτή, όπου κατοικούσαν οι Σελλοί αρχές του 12ου αιώνα, ίδρυσαν με τον καιρό το ισχυρότερο ηπειρωτικό κράτος με δύο ακροπόλεις, την Πασσαρώνα στα δυτικά και την Τεκμώνα στα νότια της λίμνης Παμβώτιδας. Στους ιστορικούς χρόνους της ακμής τους, από τον 5ο αιώνα, επεκτείνονται βαθμιαία σε βάρος των άλλων ηπειρωτικών φύλων και φτάνουν, αρχές του 3ου αιώνα π.Χ., να κυριαρχούν και εκτός Ηπείρου.

Οι ιστορικές πληροφορίες που περιλαμβάνονται στο τμήμα αυτό προέρχονται από:

α) Γκαλντέμης, Π. (1976), “Ηπειρωτικά χωριά: ∆ωδωνοχώρια, Γραμμενοχώρια, Λάκκα Σουλίου”, Ιωάννινα.

β) Μπέττη, Σ. (1996), “Το Γραμμένο”, Ιωάννινα.

γ) Ζάκκα, Κ., “Γραμμενοχώρια, Δήμος Μπιζανίου, Κόντσικα Ιωαννίνων”.

δ) Νικολαίδη, Κ. (1995), “Ιστορία της Αρχαίας Ηπείρου”, Ιωάννινα.

ε) Εκδοτική Αθηνών (1997), “ΗΠΕΙΡΟΣ: 4000 χρόνια Ελληνικής Ιστορίας και Πολιτισμού”, Αθήνα.