Ζίτσα

        Το χωριό Γαβρισιοί  βρίσκεται μόλις 22 χλμ από τα Ιωάννινα και 3 χλμ από την έδρα του δήμου. Αριθμεί περίπου 150 δημότες από τους οποίους μόνιμοι κάτοικοι είναι μόλις 50.

Σύμφωνα με την τοπική παράδοση το χωριό αρχικά βρίσκονταν στην τοποθεσία Παλαιοχώρι  με την ονομασία «Δωροθέα» ( Δώρο Θεού , λόγω της αξιοζήλευτης θέας προς το σύνολο του λεκανοπεδίου Ιωαννίνων). Πραγματοποιήθηκε μετοίκηση στη σημερινή τοποθεσία λόγω κάποιας μεταδοτικής ασθένειας. 

        Μετονομάστηκε το χωριό σε «Γαβρισιοί» προς τιμή των κατοίκων στο λόφο Καστρί. Συγκεκριμένα και σύμφωνα πάντα με διηγήσεις των χωριανών, στο Καστρί υπήρχε οικισμός εντός φρουρίου επί τουρκοκρατίας. Λόγω της σθεναρής αντίστασης κατά των Τούρκων χαρακτηρίστηκαν ως Γάβριοι ( στα σλάβικα σημαίνει ήρωες ).Τμήμα των τειχών σώζεται ακόμη . Εκτός των τειχών υπήρχε νεκροταφείο και πλησίον μιας εκκλησίας το μνήμα της Ελένης, η οποία πιθανολογείται ότι διοικούσε τους Γάβριους. Στην περιοχή του λόφου Καστρί δουλεύοντας τα κτήματά τους οι κάτοικοι ανεύρισκαν κατά καιρούς τάφους, κιούπια, θραύσματα κεραμιδιών και άλλα αντικείμενα.

        Στοιχεία καταγεγραμμένα για το χωριό υπάρχουν από το 1850 .Τότε υπαγόταν εκκλησιαστικά στα Ιωάννινα και ήταν ιδιόκτητο. Το 1866 και για τα επόμενα 15 χρόνια, σύμφωνα με έγγραφα της Μητρόπολης, ήταν τσιφλίκι του Αλή Εφένδη και του Γ. Ζωίδη. Τελευταίος ιδιοκτήτης ήταν ο Ζαγορίσιος  Κωστούλας Δόνος  από τον οποίο και εξαγοράστηκε σταδιακά το χωριό.

        Λίγο πριν την είσοδο του χωριού υπήρχε μοναστήρι με ξενώνα το οποίο διατηρούσε μια μοναχή που κάθε χρόνο έκανε μεγάλη γιορτή της Αγίας Μαρίνας με χρήματα που μάζευε από δωρεές των χωριανών. Για αυτό το λόγο και παρόλο που η πολιούχος του χωριού είναι η Αγία Παρασκευή το παραδοσιακό πανηγύρι διοργανώνεται στο χώρο του παλιού μοναστηριού  στη γιορτή της Αγίας Μαρίνας σε αναβίωση του παλιού εθίμου.